Dù gần như không nổi tiếng bằng người anh em Châu Á của mình, khủng long Velociraptor, từng xuất hiện trong loạt phim Công viên Kỷ Jura và Thế giới Kỷ Jura, nhưng khủng long Deionychus (móng vuốt khủng khiếp) có ảnh hưởng hơn nhiều trong giới các nhà cổ sinh vật học – và số lượng rất nhiều di cốt hóa thạch của nó đã đem lại giá trị lớn trong việc làm sáng tỏ về hình dạng và tập quán sinh hoạt của các loài khủng long giống chim. Dưới đây bạn sẽ khám phá ra 10 sự thật thú vị về loài khủng long này.
1. Deinonychus tiếng Hy Lạp nghĩa là “Móng vuốt khủng khiếp”
Cái tên Deinonychus (đọc là die-NON-ih-kuss) để chỉ chiếc móng vuốt (giống chiếc lưỡi hái) to, cong trên mỗi bàn chân sau của loài khủng long này, một nét được chẩn đoán giống với các loài khủng long giống chim sống ở giữa đến cuối Kỷ Phấn Trắng. (Từ “deino” trong từ Deinonychus cũng có gốc từ trong tiếng Hy Lạp giống từ “dino” trong từ dinosaur và được dùng để gọi tên cho các loài bò sát thời tiền sử như Deinosuchus (Cá sấu tiền sử) và Deinocheirus (Khủng long tay khủng khiếp).
2. Deinonychus củng cố cho Giả thuyết rằng nó là thủy tổ của loài chim ngày nay
Cuối thập niên 60, đầu thập niên 70, nhà Cổ sinh vật học người Mỹ, John H. Ostrom đưa ra ý kiến về sự giống nhau giữa khỏng long Deinonychus với loài chim hiện nay và ông cũng là nhà cổ sinh vật học đầu tiên mở ra ý kiến rằng loài chim tiến hóa từ khủng long. Những gì có vẻ giống như một giả thuyết điên khùng từ một vài thập kỷ trước giờ đây đã được hầu hết cộng đồng các nhà khoa học chấp nhận và đã được Robert Bakker, một trong những học trò của Ostrom hết sức ủng hộ suốt vài thập kỷ qua.
Ngày nay, các nhà cổ sinh vật học cho rằng hầu hết các loài khủng long chân thú (trong đó có khủng long giống chim và khủng long bạo chúa) mang trên mình lông vũ vào một thời kỳ nào đó trong vòng đời của chúng. Tuy đến nay vẫn chưa có bằng chứng rõ ràng nào được đưa ra để minh chứng cho việc Deinonychus có lông vũ nhưng bằng chứng đã được chứng minh ở các loài khủng long giống chim có lông vũ khác (như loài Velociraptor) là ngụ ý rằng loài khủng long giống chim to lớn hơn ở vùng Bắc Mỹ này ít nhất loài này cũng trông giống Chim Lớn – Dù nó phủ đầy lông vũ lúc trưởng thành thì ít ra lúc bé cũng có.
4. Hóa thạch đầu tiên được phát hiện năm 1931
Trớ trêu thay, nhà săn lùng hóa thạch nổi tiếng người Mỹ, Barnum Brown mới là người đã phát hiện ra di cốt của khủng long Deinonychus trong khi ông lang thang tại bang Montana để tìm kiếm một loài khủng long hoàn toàn khác, khủng long mỏ vịt hoặc Tenontosaurus (Khủng long sức mạnh). Brown đã dường như hoàn toàn chẳng mấy quan tâm đến loài khủng long giống chim vừa nhỏ hơn lẫn vừa ít giá trị hơn mà ông đã tình cờ khai quật được này và tạm thời đặt cho nó cái tên “Daptosaurus” trước khi hoàn toàn quên lãng nó.
5. Deinonychus dùng móng chân sau để mổ bụng con mồi
Dù các nhà cổ sinh vật học vẫn đang cố gắng tìm hiểu chính xác cách loài khủng long giống chim này sử dụng vũ móng chân sau nhưng dự đoán chắc chắn rằng những thứ vũ khí sắc như dao cạo này có thể dùng để tấn công (thêm vào đó còn để giúp chủ nhân của nó trèo cây khi bị các loài khủng long chân thú to hơn rượt đuổi hoặc để thực hiện giao phối trong mùa sinh sản). Có vẻ như Khủng long móng vuốt khủng khiếp dùng móng để tạo ra những vết thương đâm sâu vào con mồi rồi có lẽ kéo nó tới một nơi an toàn và đợi bữa tối của mình chết vì mất máu.
6. Deinonychus là nguyên mẫu của những chú khủng long Velociraptor trong phim Công viên Kỷ Jura
Bạn còn nhớ những con Velociraptor (Khủng long vồ mồi siêu tốc) đáng sợ, săn mồi theo đàn có kích thước to bằng con người trong bộ phim Công viên Kỷ Jura đầu tiên và những bản sao được tăng thêm đầy sự hung tợn của chúng trong Thế giới Kỷ Jura không? Những con khủng long này thực ra là nguyên mẫu của loài Deinonychus, một cái tên mà những nhà sản xuất phim này có lẽ đều cho rằng quá khó để các khán giả có thể phát âm được. (Tiện nói thêm, loài Deinonychus hoặc bất cứ loài khủng long nào khác có thể có đủ thông minh để vặn được nắm đấm cửa và gần như chắc chắn nó cũng vừa không có làn da màu xanh, vừa có vảy.)
7. Deinonychus từng săn Tenontosaurus
Các hóa thạch của Deinonychus cho thấy có “mối liên kết” với những hóa thạch của loài Deinonychus (Khủng long mỏ vịt). Điều đó có nghĩa là hai loài khủng long này cùng từng chia sẻ chung địa bàn sinh sống ở khu vực Bắc Mỹ giữa Kỷ Phấn Trắng và sống cũng như chết vào thời điểm gần nhau. Điều này đưa đến kết luận rằng Deinonychus từng săn Tenontosaurus dù vấn đề là con Tenontosaurus trưởng thành nặng tới 2 tấn, đồng nghĩa với việc Deinonychus sẽ phải hợp tác săn mồi theo bầy đàn.
8. Bộ hàm của Deinonychus yếu đến kinh ngạc
Các nghiên cứu chi tiết chỉ ra rằng Deinonychus có cú cắn khá yếu so với các đồng loại khủng long chân thú khác ở Kỳ Phấn Trắng như hai loài khủng long có cấp độ cắn lớn hơn là Khủng long bạo chúa và Khủng Long gai (Spinosaurus), thực tế chỉ mạnh như cú cắn của một con cá sấu hiện đại. Điều này có nghĩa chỉ ra rằng vũ khí chính yếu của loài khủng long giống chim mảnh dẻ này là đôi móng cong trên mỗi bàn chân sau và hai bàn tay dài, giữ chặt làm cho cặp hàm đặc biệt khỏe trở nên không cần thiết theo một quan điểm về tiến hóa.
9. Deinonychus không phải loài khủng long nhanh nhất trên mặt đất
Một chi tiết nữa mà hai bộ phim Công viên Kỷ Jura và Thế giới Kỷ Jura đã hiểu sai về Deinonychus (hay còn gọi là Velociraptor) đó là tốc độ như tên bắn và sự nhanh nhẹn của loài khủng long giống chim này. Thực tế là Deinonychus gần như là không nhanh nhẹn bằng các loài khủng long chân thú khác, như loài ornithomimid (khủng long chạy nhanh) cho dù một phân tích mới đây chỉ ra rằng nó có thể thực hiện cú phi nước kiệu với vận tốc hơn 9km một giờ khi đuổi theo con mồi.
10. Quả trứng đầu tiên của Deinonychus mãi đến năm 2000 mới được tìm thấy
Dù có rất nhiều bằng chứng hóa thạch về những quá trứng của các loài khủng long chân thú ở Bắc Mỹ, đặc biệt là trứng của loài Troodon—Deinonychus tương đối nhỏ trên mặt đất. Ứng viên chắc chắn duy nhất (dù vẫn chưa được nhận dạng) được phát hiện năm 2000 và những phân tích sau cho chỉ ra rằng loài Deinonychus mang thai con của mình rất giống loài khủng long cõ lông vũ Citipati (nói chính xác nó không phải một con khủng long giống chim mà là một giống khủng long chân thú với tên oviraptor.)
_____________________
Tác giả
Bob Strauss - Nhà văn.
Đăng nhận xét
0 Nhận xét